Ô Văng Là Gì? Những Quy Định Cần Biết Khi Thi Công Ô Văng

Tuy nằm trong các hạng mục phụ, xây dựng ô văng cửa sổ lại đóng vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tổng thể kiến trúc của ngôi nhà. Hãy cùng Thép Đại Bàng khám phá rõ hơn về ô văng là gì, những quy định của nhà nước và quy trình lắp đặt ô văng thông qua những nội dung được chia sẻ dưới đây.

Ô văng là gì?

Ô văng là phần cấu kiện được đặt ngay phía trên lanh tô của cửa sổ. Lanh tô là bộ phận dầm tường, có thể được xây dựng từ gạch, bê tông cốt thép, gỗ hoặc cốt thép định hình, chịu trách nhiệm đỡ khối tường ở phía trên cửa sổ và cửa đi, cũng như tạo lỗ cửa trên bề mặt tường. 

Ô văng thường được xây dựng nhô ra từ mặt tường với khoảng cách dao động từ 40 đến 50cm. Chức năng chính của ô văng là che nắng và che mưa cho cửa sổ.

Ở Việt Nam, với khí hậu nắng nóng và mưa phổ biến, các ngôi nhà thường trang bị ô văng để ngăn chặn thấm nước và bảo vệ khỏi nắng nóng vào mùa hè. Ngoài ra, ô văng còn đóng vai trò thẩm mỹ cho cửa sổ. Hiện nay, có nhiều lựa chọn ô văng cửa sổ với nhiều kiểu dáng và chất liệu khác nhau.

Do ô văng có khối lượng lớn, thường nặng hàng trăm đến hàng tấn kilogram, việc sập ô văng có thể gây nguy hiểm, gây tổn hại cho con người và tài sản. Nguyên nhân của sự cố này bao gồm việc thi công không đúng quy trình kỹ thuật hoặc hệ thống giáo chống đỡ không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

Ô văng được sử dụng rộng rãi tại các quốc gia có khí hậu nhiệt đới, bao gồm Việt Nam. Chúng kết hợp với lanh tô cửa sổ giúp tăng khả năng chịu lực của hệ thống. Điều này không chỉ làm cho ngôi nhà có nhiều cửa sổ trở nên thông thoáng hơn mà còn cải thiện sự lưu thông không khí.

Quy định về xây dựng ô văng

Việc xây dựng ô văng phải tuân theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng, cụ thể được quy định tại Điều 2 của quyết định số 04/2008/QĐ-BXD. Các quy định này cần được áp dụng một cách thích hợp với các giải pháp tổ chức không gian cụ thể của từng khu vực và phải thể hiện đúng theo quy định về việc quản lý xây dựng theo đồ án quy hoạch của từng khu vực. 

Đối với phần nhô ra cố định

Trong khoảng không tính từ mặt vỉa hè lên tới độ cao 3.5m, mọi bộ phận của nhà không được nhô quá chỉ giới đường đỏ, ngoại trừ các trường hợp sau đây:

• Đường ống đứng thoát nước mưa ở mặt ngoài nhà chỉ được phép vượt qua đường đỏ không quá 0,2m và phải đảm bảo yếu tố mỹ quan.
• Từ độ cao 1m (tính từ mặt của vỉa hè) trở lên, gờ chỉ, các bậu cửa, bộ phận trang trí chỉ được phép vượt đường đỏ không quá 0,2m.

Trên phần nhô ra từ độ cao 3.5m trở lên

Các bộ phận cố định của nhà như ô văng, ban công,  sê-nô, mái đua,… được phép vượt quá chỉ giới đường đỏ với các điều kiện sau:

• Độ vươn ra không vượt quá giới hạn quy định ở bảng 2.9, phụ thuộc vào chiều rộng lộ giới. Đồng thời phải nhỏ hơn chiều rộng vỉa hè ít nhất 1,0m, và đảm bảo an toàn lưới điện cũng như tuân thủ các quy định về quản lý xây dựng cụ thể cho khu vực.
• Vị trí và độ cao cụ thể của ban công phải hài hòa và phù hợp với thẩm mỹ kiến trúc, tạo ra không gian cảnh quan đồng bộ trong từng nhóm nhà và tổng thể khu vực.
• Phần nhô ra chỉ được sử dụng làm ban công, không được phép che chắn để tạo thành lô-gia hoặc buồng khác.

Phần nhô ra không cố định

Ở độ cao từ mặt vỉa hè lên 2,5m, các cửa sổ (trừ cửa thoát nạn của nhà công cộng) khi mở ra không được vượt quá chỉ giới đường đỏ.

Phần ngầm dưới mặt đất

Bộ xây dựng đã ra quy định rằng mọi bộ phận ngầm dưới mặt đất của ngôi nhà đều không được xây dựng vượt quá chỉ giới đường đỏ.

Đối với mái đón và mái hè phố

Nhà nước và bộ xây dựng khuyến khích việc xây dựng các mái hè có chức năng phục vụ công cộng để tạo điều kiện thuận lợi cho người đi bộ. Tuy nhiên, mái đón và mái hè phố phải tuân theo các quy định sau:

• Được thiết kế đồng bộ cho cả dãy phố hoặc từng cụm nhà nhằm đảm bảo tạo cảnh quan.
• Đảm bảo việc xây dựng tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy.
• Ở độ cao cách mặt vỉa hè từ 3,5m trở lên và đảm bảo các yếu tố mỹ quan đô thị.
• Không vượt quá chỉ giới quy định của đường đỏ.
• Bên trên mái đón và mái hè phố không được sử dụng vào bất cứ việc gì khác (như làm ban công, sân thượng, sân bày chậu cảnh…).

Một số loại ô văng cửa sổ phổ biến

Để phù hợp với từng kiến trúc và bố trí nội thất khác nhau, các loại ô văng được lựa chọn phù hợp cho mỗi công trình để đạt được hiệu quả thẩm mỹ tối ưu. Dưới đây là ba loại ô văng thường được sử dụng:

Ô văng hình chữ nhật cho cửa sổ

Đây là loại ô văng có lịch sử lâu đời nhất, từ lâu đã được áp dụng cho các khung cửa sổ trong các gia đình với thiết kế đơn giản, dễ thi công và lắp đặt. Ngày xưa, khi chỉ sử dụng xi măng thô, những người thợ có kỹ năng cao có thể tự xây dựng và tạo hình trực tiếp trên tường. Giúp tiết kiệm chi phí, không cần thuê đội thi công riêng, phù hợp với những ngôi nhà có cấu trúc đơn giản. 

Tuy nhiên, hiệu quả chống mưa nắng thường không cao do ô văng hình chữ nhật có thiết kế dài hơn là rộng. Do đó, nó thường được sử dụng hơn làm đẹp hơn.

Ô văng dạng mái chèo

Ô văng dạng mái chèo vừa đơn giản lại có khả năng che mưa nắng hiệu quả, thường được lựa chọn cho các ngôi nhà mặt phố hoặc các vị trí có không gian rộng. Khi xung quanh không có nhà liền kề hoặc các công trình san sát nhau, thiết kế này giúp bảo vệ cửa sổ khỏi tác động của mưa gió và ánh nắng gay gắt. 

So với thiết kế ô văng hình chữ nhật, ô văng dạng mái chèo thường có tuổi thọ cao hơn, không dễ bị hỏng, màu sơn không bền, hoặc bị ăn mòn các thành phần bằng gỗ hoặc sắt. Đồng thời, để tránh sự đơn điệu, thiết kế này có thể được thêm điểm nhấn bằng các viên gạch nhỏ hoặc gạch hình vảy cá trên mái ô văng, tạo điểm nhấn thú vị cho ngôi nhà.

Ô văng hoa văn

Kiểu ô văng này đang được nhiều người ưa chuộng nhờ tính thẩm mỹ cao mà nó mang lại. Đặc biệt phù hợp với các thiết kế nhà biệt thự, biệt thự sân vườn, nơi mà sự tinh tế và chi tiết tỉ mỉ là yếu tố quan trọng. 

Thiết kế này sử dụng những đường nét cong mềm mại, không gian sáng tạo hơn so với các thiết kế trước đó, mang lại cảm giác thoải mái và thẩm mỹ khi nhìn. Tuy công dụng che mưa nắng của nó không cao bằng các loại khác, nhưng đền lại là khả năng tạo điểm nhấn thẩm mỹ rất tốt.

Kết luận

Hy vọng thông qua bài viết bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm ô văng là gì và những quy định khi thi công công trình này. Ô văng không chỉ là một phần của kiến trúc mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và trang trí ngôi nhà. Việc lựa chọn đúng loại ô văng phù hợp với không gian và yêu cầu sử dụng của từng công trình sẽ giúp nâng cao tính thẩm mỹ và sự tiện dụng cho ngôi nhà của bạn.